Artikel

Dieren(welzijn) op het menu

Groeneveld Forum: de relatie tussen mens en dier

Varkens in het rondeel

Tijdens het Groeneveld Forum 2010 waren de Bonte Bentheimer varkens Alie, Anna en Rinus te gast op Kasteel Groeneveld in Baarn.

Op 29 en 30 november was Diana Krabbendam op een gemoedelijke én confronterende bijeenkomst over dierenwelzijn op een kasteel in Baarn. Zij was juryvoorzitter in een gespeelde rechtzaak over dierenrechten, liet zich het varken Bom goed smaken en overhandigde het boek KOST, dat zij met Brigitte van Mechelen maakte, aan de deelnemers.

Wroeten in de relatie tussen mens en dier was de titel van het Groeneveld Forum*. Er werd gesproken en gedebatteerd over dierenrechten, moraliteit en het dier als product, of er iets zoals een dierlijke gulden snede zou kunnen bestaan en meer. Controverses werden niet geschuwd, eerder benadrukt. Bijvoorbeeld door een ‘rechtzaak naar Amerikaans model’ waar de ‘dierenrechten’ werden gedaagd. Erno Eskens, verbonden aan de Internationale School voor Wijsbegeerte en auteur van het boek Democratie voor dieren, pleitte voor dierenrechten, schrijver en filosoof Coen Simon tegen. De jury sprak zich uit voor de dieren en het handhaven van wettelijke bescherming, maar tegen ‘burger’rechten voor dieren. De jury oordeelde na het horen van getuigen: ‘Zolang wij de dieren hun vrijheid ontnemen, kunnen we ze niet verantwoordelijk stellen voor het opkomen van hun eigen rechten. Het blijft de mens die het dier zijn welzijn gunt, een te belangrijk onderwerp om naar de zijlijn van de arena van het publieke debat te verbannen door ons te verlaten op wetgeving, die voorzover ze nu al bestaat, met voeten wordt getreden. Waarom? Het blijft ‘de mens’ die wikt en beschikt en niet zelden blijkt de ‘homo economicus’ de boventoon te voeren.’ Dieren en de organisaties die voor hun rechten opkomen zijn volgens de jury beter af met een levendig politiek en maatschappelijk debat. En natuurlijk het naleven van rechten die nu al de belangen van dieren moeten beschermen.

Smakelijk eten

Verwarrend was het wel, maar na de rechtspraak genoten we van een heerlijk maal waar het varken Bom op het menu stond. Bom was een van de vier Bonte Bentheimer varkens die door kunstenaars Elles Kiers en Sjef Meijman van de PeerGroup werden grootgebracht. In hun P.A.I.R (Portable Artist In Residence) project het Varkensjaar onderzochten ze de relatie tussen mens en vlees en verwerkten ze Bom tot ham, bloedworst en spareribs. Tijdens ons diner wroetten Alie, Anna en Rinus in het rondeel voor het kasteel en was hun geknor binnen te horen. De volgende dag waren de mensen weer aan het woord, alhoewel Wiel Kusters – hoogleraar letterkunde aan de Universiteit van Maastricht en dichter – heel erg zijn best deed om via de woorden van Anton Koolhaas de vlinders te laten spreken.
Bijzonder eervol was het dat we ons kersverse boek KOST, dat een rijke verzameling culturele projecten over eten belicht, aan het gezelschap op Kasteel Groeneveld mochten overhandigen.

  • Groeneveld Forum is een initiatief van Kasteel Groeneveld, buitenplaats voor stad en land van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie.