Artikel

In de schijnwerpers #8: Bert Kramer

in zou bewustzijn willen zaaien

Bert Kramer houdt zijn kantoor sinds een aantal jaar in VLLA. In Overtoomse Veld maakt hij werk dat ontmoetingen tussen mensen mogelijk maakt. Hij pleegt interventies in de openbare ruimte, het liefst met actieve deelname van de bewoners. Zijn laatste project ' de Spiegeltuin', in Slotervaart is bijna voltooid, en zal op 11 oktober 2013 feestelijk worden geopend. Nieuw-West Express vroeg Bert naar zijn drijfveren, naar zijn inspiratie en naar zijn fascinatie met Nieuw-West.

boom_met_bloem_klein.jpg

Hoe ben je in Nieuw-West beland?

Voor ik in Nieuw-West begon werkte ik op verschillende plekken in Amsterdam: Sparklerweg, de Wallen en eindigde op de NDSM. Uiteindelijk vond ik dat te ver. Een paar jaar geleden zocht ik iets dichterbij mijn huis, in de Schinkelbuurt. Op een dag fietste ik door Slotervaart toen ik naast de kringloopwinkel het voormalige uitvaartcentrum zag, waar inmiddels VLLA was gevestigd. Een oud (typisch lelijk) gebouwtje, helemaal dicht. Hier zou ik wel leuke dingen kunnen doen, dacht ik. Een paar dagen later fietste ik naar een afspraak met Bart de Groot van Beehive. Ik ging naar Willem Roelofstraat 5, en dat bleek datzelfde gebouwtje te zijn. Toeval bestaat niet! Een dag later trok ik in de garagebox van VLLA, mijn nieuwe werkplek. 

dsc07005-15283892.jpg


Huurders van Beehive betalen een lagere huur dan in een gemiddeld broedplaats. Als tegenprestatie besteed je 2 uur per week aan een project met of in de buurt. De grap is dat al mijn werk nu meer en meer bestaat uit buurtprojecten. Hier probeer ik via mijn werk buurt te verbinden. Zoals met de architectonische meubels in de openbare ruimte waardoor mensen elkaar kunnen ontmoeten. In mijn werk zitten altijd elementen van geschiedenis, architectuur, de nieuwe tijd, nieuwe media, ambacht, diversiteit, de menselijke maat. Dat betekent dat ik dingen maak ik vaak zo groot zijn dat ik ze zelf net kan maken.

oxymoron_2012.jpg


Wat ik doe in Overtoomse Veld komt voort uit de behoefte om mensen uit de buurt te leren kennen. Destijds hoorde ik dat er 142 culturen in Nieuw-West wonen, dat zijn dus mijn buren. En ik ken ze niet! Dus wilde ik een ding maken die ontmoetingen tussen bewoners mogelijk maakt, opdat hun verschillende gebruiken op een authentieke en oorspronkelijke manier een plek krijgen.

Inmiddels zit ik hier al bijna 4 jaar. Hoe lang ik hier nog kan blijven zitten, is niet bekend. Het gebouw is van de Key, de grond is van het stadsdeel. De mondelinge afspraak die we met de Key hebben is dat we hier mogen blijven zitten tot de sloop. Ik hoop dus dat we nog lang mogen blijven zitten. 

Waarom is Nieuw-West the place to be?

In Nieuw-West is volop ruimte om aan de slag te gaan met mijn ideeën. Een ervan is Urban Farming. Iedereen doet het – bakken neerzetten, plantjes erin, buren uitnodigen en ga je gang maar. Voor mij gaat Urban Farming veel verder dan stadslandbouw. Ik zie de stad als een stuk grond waar je kunt zaaien – ideeën, contacten, planten, van alles – en op een bepaald moment de tijd rijp is om te oogsten. Het gaat voor mij om de dynamiek van de stad positief te laten zien en te gebruiken. 

Ik geloof dat Van Eesteren Nieuw-West zo heeft ontworpen dat er veel open groene ruimtes zijn, naast geconcentreerde bouwblokken. Er is echter nooit op een actieve manier geprobeerd om mensen uit hun flats te krijgen en in dat groen te zetten. Nog steeds niet. Ik maak nog steeds te vaak mee dat gebieden te veel achter tekentafels worden ontwikkeld. Als bewoner kun je er enkel passief van genieten.
Ik houd me daarintegen veel liever bezig met een nieuwe vorm van architectuur, waarbij de natuur in de stad geïntegreerd wordt. Er is genoeg tijdelijkheid in Nieuw-West, genoeg tijd om dit concept als experiment uit te proberen.

dsc06998.jpg

Wat ik bedoel is dat de grenzen tussen het groen en de architectuur kunnen vervagen, je het stedelijk groen in gebouwen terugziet, of ‘terugdenkt’. Het gaat verder dan plantjes aan de muur. Bedenk bijvoorbeeld dat de gevels van de architectuur weg zijn en de begane grond van het gebouw gebruikt wordt als publieke groene ruimte. Dat je door het groen het gebouw binnenkomt. In Nieuw-West zijn genoeg geschikte plekken om dit uit te proberen. Ik had altijd mooie ideeën over de (vluchtflat) omdat dit gebouw een vrije plattegrond heeft waar je makkelijk de buitenmuren van het casco kunt pellen.

Door de crisis zijn herontwikkelingsplannen in verloederde wijken stil komen te liggen. En juist dit moment moet je aangrijpen om tot nieuwe architectonische modellen te komen die uit gaan van tijdelijkheid, en sociale cohesie willen versterken.


Mijn werk gaat over tijdelijkheid, dus dat past goed in Nieuw-West. Mijn werk gaat over het neerzetten van goede energie. En goede energie hebben naar mijn mening sommige van de buurten nodig. Het heeft het in zich om mensen na te laten denken over hun eigen omgeving.

Wat is jouw favoriete plek in Nieuw-West?

Laatst las ik dat het favoriete plek van Van Eesteren het laantje met de knotwilgen aan de Sloterplas was. Als ik er loop, dan snap ik dat het uitzicht mooi is, maar ik vind het laantje op een georganiseerde manier te kneuterig als ik zie wat zijn visie op openbaar groen was. Voor mij is Willem Roelofstraat nummer 5, voormalig uitvaartcentrum de mooiste plek - uitzicht op de spoordijk, chaos van groen om je heen, vogels die fluiten, de metro die voorbij komt. De stedelijke geroezemoes, de dynamiek van de stad waarin alle elementen vertegenwoordigd zijn. 
Ik voel dat het hier een mooie plek zou kunnen worden en dat geldt ook voor veel andere plekken in Nieuw-West. 

niet_duiken_klein.jpg

Wat zou je willen toevoegen aan Nieuw-West?

Heel veel dingen! Mijn uitgangspunt is dan steeds: op dit moment maat ik tools stukken gereedschap voor mensen om de buren te leren kennen. 
Volgens mij heb ik serieuze en best goede ideeën over een plek, waarmee je werkelijk dynamiek kan toevoegen, de reuring. In mijn werk ga ik uit van drie pijlers: authenticiteit, oorspronkelijkheid en zelfredzaamheid. Deze gebruik ik om op mijn eigen wijze en incidenteel iets aan Nieuw-West terug te geven

Daarvoor maak ik in Nieuw-West het liefst een *Cultural green zone* – op elkaar aansluitende plekken die ruimte bieden voor een cyclus van eten, genieten en creëren. Allerlei mensen uit de buurt – oudere mensen, arme mensen, voor alle leeftijden, culturen, sexe en geloof. Mensen met ideeën die elkaar op zo een plek kunnen ontmoeten en een mogelijkheid hebben om op hun eigen manier en vanuit hun eigen achtergrond bij te dragen aan hun directe omgeving. 
Een dergelijke plek zou voor een deel ,zelfvoorzienend moeten zijn, zowel in ideeën als in maken maar ook letterlijk en figuurlijk energie – energie door zoncollectoren op het dak; groenten - in een kas op het dak. Begrijp me niet verkeerd, het gaat juist niet alleen om groente verbouwen, ik gebruik groente en zo vaak als metafoor die het leven uitlegt, de cyclus van de seizoenen. Ik wil daarmee de stad en zijn mogelijkheden duidelijk maken!Het gaat niet alleen om wat men voor zichzelf kan produceren, maar ook over hoe hij het zou kunnen delen met de buurt. Als je in het voorjaar veel plantjes poot, kun je deze delen in de buurt, met je netwerk, bijvoorbeeld voor in de tuin of op balkon van de mensen die minder valide zijn. Zij kunnen dan in hun eigen omgeving aan de slag. Mensen van DWI, kunnen de boel een beetje op orde houden en mensen begeleiden bij tuinieren. Als de bak niet meer nodig is kan die terug naar de tuin of verhuizen naar een andere plek. 

Op het moment dat er overschot ontstaat (te veel pompoen of courgette), worden mensen uit de buurt uitgenodigd om in een paar dagen in de keuken van een lokaal restaurant eigen product te maken. Zij maken producten die verbonden zijn aan de buurt en waarmee je de buurt vervolgens op een positieve manier in de markt kan zetten. Een aantal van deze oorspronkelijke buurtproducten vanuit de diverse culturen die hier wonen, kun je vervolgens aanbieden op een wekelijkse markt op de parkeerplaats voor de deur, waar vaak weinig auto’s staan. Mensen uit de stad komen dan naar deze markt, zien deze producten, maken al die culturen van de buurt mee. Men kan de producten kopen, maar je kan het ook in dit restaurant de producten voor je klaar laten maken. En zo is het cirkel van het genieten, creëren en eten weer rond.

Hoe zie jij de toekomst van Nieuw-West?

Geen flauw idee. Ik neem het met de dag. Als de ambtenarij een beetje meewerkt best ok, als ze dat niet doen dan blijft het eeuwig ruzie met de burgerij. Ik zie het als het nieuwe Wilde Westen waardoor ik op mijn pony trek.

Ik zou bewustzijn willen zaaien. Het oogsten en zelfredzaamheid wat meer willen promoten in de buurt. Dat mensen niet in dit stadsdeel niet alleen recreëren maar verder denken. Als je heel veel maakt, daar producten van maakt, kun je daar vervolgens energie mee genereren en dit weer gebruiken in het volgend seizoen. Dit is een manier om te delen.

Alle rechten voorbehouden

Media